وقتی آقای رییس کل نعل وارونه می زند!

به گزارش ميهن صنعت ،دنياي صنعت نوشت

بهمنی در اظهارات خود مسایلی را مطرح کرد که چندان با قواعد علم اقتصاد همخوانی ندارد که در ذیل به برخی از آنها پرداخته می شود:

1-      "تمام مشکلات صنعت نقدینگی نیست،آقای غضنفری باید برود زیرساخت ها را درست کند نه اینکه کامیون پول در کارخانجات خالی کند".

شاید ابتدایی ترین مهارت مورد نیاز مدیران ارشد،کلی نگری و داشتن نگاه سیستمی باشد،در این نوع از مهارت، مدیران برخلاف مدیریت رده های میانی، باید مسایل و مشکلات همه مجموعه را باهم ببیند تا قادر به حل مساله  و در عین حال حرکت در مسیر استراتژی ها باشند.فردی در جایگاه رییس کل بانک مرکزی بر این موضوع وقوف دارد که بخش قابل توجهی از اصلاح زیرساخت ها نیازمند پول است.این جمله در بین اهالی اقتصاد ،حکم ضرب المثل پیدا کرده که"پول همچون خون در رگ های اقتصاد است" مگر می شود راه ورود خون به بخشی از اقتصاد را بست و بعد انتظار داشت که این بخش نه تنها نمیرد که بالندگی نیز داشته باشد!

نکته مهمتر در این موضوع این است که «پول به ما هو پول » در  هر اقتصادی ،خود نقش یک کالا را بازی می کند،خرید این کالا متضمن پرداخت بهای آن است،گرفتن سودهای بالا برای تسهیلات بانکی،هزینه ای است که نظام بانکی کشور به بخش تولید تحمیل می کند،هزینه های بیشتر موقعی تحمیل می شود که یک بنگاهدار صنعتی به دلایل کلان تر اقتصادی،قادر به تامین نقدینگی برای بازپرداخت دیون خود به بانک ها نشود،در این حالت اخذ بهره مرکب فشار دیگری است که بخش پولی کشور به تولید کنندگان تحمیل می کند.فشار بهره های مرکب به اندازه ای بالاست که حتی برخی از مراجع کشور در این خصوص موضع گیری و از مسوولان بانکی خواستند تا با پایبندی به قواعد شرعی،از اخذ بهره ی مرکب جلوگیری کنند.

حال که نظام بانکی «پول» را به عنوان یک کالا و با قیمت گران به تولید کننده می فروشد ،آیا اصلاح ساختار مورد نظر بهمنی ،با دست خالی امکان پذیر است؟

منظور بهمنی از اصلاح ساختارها چه می تواند باشد؟جواب به این سووال خود تا حدودی پاسخ رییس کل را خواهد داد.در هر بنگاه اقتصادی،عوامل تولید عبارتند از؛مواد اولیه ،نیروی کار،سرمایه،مدیریت و تکنولوژی.یک بنگاه برای اینکه اصلاح ساختار کند باید ترکیب و نوع عوامل مذکور را دستخوش دگرگونی کند،نیروی کار با مهارت بالاتر به استخدام در بیایید و یا نیروهای موجود مورد آموزش قرار گیرند،حجم سرمایه گذاری تغییر کند،تکنولوژی های بکار گرفته شده نوسازی و به روز شوندو سر آخر با استخدام مدیرانی درجه یک از عوامل مذکور،بازدهی مناسب ستانده شود،مگر موارد مذکور –بسته به مقیاس بنگاه اقتصادی- جز با صرف پول های کلان امکانپذیر است؟ و یا جناب بهمنی راه حل دیگری دارد،راه حلی بدون پول؟

2-      "تسهیلات دادن به صنعتی که نیم درصد بهره وری دارد مانند این است که به دهان مرده آب میوه بریزیم،اما باید بدانیم که با این کار مرده زنده نمی شود"

در ادبیات اقتصادی بهره وری عبارتست از«ایجاد ترکیب بهینه بین عوامل تولید به نوعی که بتوان بدون صرف هزینه های اضافی،بازدهی را افزایش داد» ،این سخن بهمنی در ظاهر درست و قابل دفاع است،یکی از عوامل تولید،نهاده ها است که بسته به نوع بنگاه اقتصادی ،نوع آن تغییر پیدا می کند،نهاده ها یا از داخل کشور تامین می شوند و یا از خارج از کشور وارد می شوند که در هر دو صورت از اثرات روانی تاثیر پذیر هستند،وقتی به ناگاه دلار هزار تومانی به حدود دو برابر افزایش قیمت می دهد و به اذعان خود آقای بهمنی -در همایش پولی و بانکی اخیر-،برخی از بانک های تحت نظارت مجموعه خود وی ،از پشت به اقتصاد کشور خنجر زده و ارز را گران به مردم و متقاضیان می فروشند و از طرف دیگر شورای محترم پول و اعتبار که وی مدیریت آن را برعهده دارد ،نتوانسته افق با ثباتی را در بخش سود تسهیلات و سپرده  ترسیم کند،آنگاه دم از بهره وری زدن ،کمی به بیراهه رفتن است.هرگونه افزایش بهره وری و نیز برنامه ریزی نیازمند فضای اقتصادی باثبات است که متاسفانه بی ثباتی در بخش پولی کشور،دست کم در یک سال گذشته،قابل انکار نیست.

3-      " آقای غضنفری خبر دارد که بانک ها بیش از منابع شان تسهیلات دادند،منتها هرجا گیر می کند تقصیر را به گردن بانک ها می اندازد،ضمن این که فرصت هم پیدا شده که می گویند نوسانات نرخ ارز و تحریم مشکل ساز شده است"

درباره این گفتار  جناب بهمنی از ایشان انتظار می رود پاسخگوی چند سووال زیر باشند:

3-1 لطفا بسیار شفاف و با عدد و آمار، به تفکیک رقم تسهیلات پرداختی به بخش های بازرگانی،خدمات،صنعت،کشاورزی و … را بیان کنید تا معلوم شود که تولید در سالی که به نامش است چقدر مورد توجه مسوولان سیاستگذار پولی بوده است؟

3-2 چقدر بیش از منابع تسهیلات داده اید؟به چه بخش هایی بوده است؟

3-3 آیا بانک مرکزی برنامه و استراتژی ندارد که به برخی از بخش ها بیش از منابع خود پول می دهد؟ آیا دادن وام بیش از منابع به معنی خلق پول و افزایش نقدینگی نیست؟آیا در این صورت منکر رابطه بین نقدینگی و تورم می شوید؟ اگر افزایش تورم،خود هزینه های تولید را افزایش دهد در این صورت ،علت ناکارمد عمل کردن بخش های تولیدی،بخش پولی کشور است یا خیر؟

3-4 جناب آقای رییس کل،آیا نوسانات نرخ ارز و تحریم ها واقعا بهانه بنگاه ها برای بروز مشکل است و یا واقعا افزایش نرخ ارز مشکل ساز شده است؟ آیا افزایش حدود 250 تومان به قیمت هر لار برای بنگاهی که مواد اولیه وارد می کند ،تحمیل هزینه نیست؟ آیا افزایش قیمت بیمه های اتکایی و بازرگانی به مقصد ایران بهانه تراشی صاحبان صنعت برای ناکارامد عمل کردن است و یا این واقعیت وجود دارد.نباید دانسته های خود را انکار کنیم و مهمتر از آن جوری با مردم سخن بگوییم که انگار در خلاء زندگی می کنیم  که هیچ عامل بازدارنده ای وجود ندارد،به دامان واقعیت باز گردیم.

4-      نکته مهم دیگری که از آن نباید از کنار آن گذشت،بحث اثرات قیمتی هدفمندی یارانه ها بر روی فضای تولید در ایران است،از یک طرف هزینه های تولید به خاطر واقعی شدن قیمت حامل های انرژی افزایش یافته ،از طرف دیگر تحت تاثیر فشار افکار عمومی،بنگاها را وادار به تثبیت قیمت ها می کنند،این مانند این است که سیلابی را به سمت یک استخر هدایت کنیم و با اطمینان به فردی که در داخل آن است بگوییم،«قد تو با میزان سیلاب تنظیم می شود ،نگران غرق شدن نباش»

و اما انتظارات از جناب رییس کل بانک مرکزی

1-      خرید و فروش سکه و تنظیم این بازار نان شب مردم نیست که نگرانش باشی،سکه یک کالای لوکس است،بگذارید خریداران یک کالای لوکس به قاعده بازار عمل کنند،در عوض به وظیفه خود باز گردید و با تلاش برای حفظ ارزش پول ملی اساسنامه بانک مرکزی را پاس بدارید.

2-      کنترل تورم آنهم تنها با بهره گیری از ابزارهای پولی یک مسکن است،مسکن ها هم درمانگر نیستند،بلکه با آدرس اشتباهی دادن وضعیت را بدتر می کنند.اقتصاد 2 بخش دارد؛پولی و مالی

شما اگر با حبس منابع و یا اختصاص نابجای آن به بخش های دیگر در پی کنترل تورم هستید تا حدودی مسیر بیراهه است،کنترل تورم با تقویت بخش عرضه در اقتصاد امکان پذیر است ،تقویت بخش عرضه هم توجه به بنگاه های تولیدی را می طلبد.

3-نظارت کنید تا بانک های عامل شما گرانفروشی نکنند،با بی توجهی به ذخایر قانونی ،حجم نقدینگی را افزایش ندهند،تسهیلات را به جای بخش های دلالی و بازرگانی به سمت تولید سوق دهند،و….

پایان این نوشتار توصیه به این است که در سالی که به نام حمایت از تولید ملی،کار و سرمایه ایرانی نامگذاری شده است تلاش کنیم تا این نامگذاری در عمل محقق شود.