پاریدولیا؛ ازتصویر انسان بر روی مریخ تا شیطان در موی ملکه

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «میهن صنعت»، این پدیده پاریدولیا (Pareidolia) نام دارد، شاید این واژه برای بسیاری از ما آشنا نباشد، اما بی شک همه ما بارها آن را تجربه کرده ایم.

به نقل از ایرنا پاریدولیا یک پدیده روان شناسی است که در آن فرد علایم و یا صداهایی که ادراک می کند را به صورت معنادار می شناسد. مثال های معمولی در این مورد به عنوان مثال شامل مواردی مانند دیدن چهره فردی در ابرها، ماه و یا شنیدن پیام های ناشناخته وقتی نوار و یا صدای ضبط شده برعکس پخش می شود.

پاریدولیا از دو واژه یونانی درست شده است، «پارا» که به معنی «کنار» یا «همراه» است و «ایدولون» که به معنی تصویر است و در کل، به معنی جانبی یک شکل اشاره دارد.

پاریدولیای صورت، آشناترین نوع پاریدولیا،است. این پدیده از قرون گذشته، حتی قبل از اینکه به صورت علمی بررسی شود، مورد استفاده هنرمندان بوده است.

یکی از مثال های جنجالی این پدیده، دیدن صورت یک انسان بر روی مریخ بود. در سال 1976، وقتی فضاپیمای وایکینگ 6، اولین فضا پیمایی که ناسا به مریخ فرستاد، مشغول عکس برداری ازسطح مریخ بود، تصویری را ثبت کرد که شبیه صورت یک انسان بود و به نام صورت مریخ شناخته شد.

این تصویر بیش از 55 سال به عنوان یک موضوع جنجالی در فیلم ها، مجلات و کتاب ها مطرح بود و حتی برخی آن را نشانه وجود حیات در مریخ می دانستند. در حقیقت این تصویر تنها و تنها یک صخره بزرگ در حال شکل گیری بود که با وجود سایه های اطرافش شبیه فرعون مصر به نظر می آمد.

پاریدولیا نه تنها فقط به صورت یک پدیده جنجالی و خرافی که گاه در اقتصاد نیز نمود پیدا کرده است.

در سال 1952، اسکناس های کانادایی به این علت که در میان موهای ملکه الیزابت شیطان خندانی دیده می شد، توسط بانک ها جمع آوری شدند.

دکترسونیا اسکات محقق عصب شناس در یونیورسیتی کالج دانشگاه لندن که بر روی این پدیده مطالعه کرده، معتقد است که افراد انتظاراتشان را در اشیا می بینند.

در تحقیق در دانشگاه هاروارد، وقوع این پدیده در مغز انسان بررسی و مشخص شد که سیستم بینایی انسان گرایش دارد به سرعت به تفسیر محرک (که می تواند تصویر روی یک جسم باشد) بپردازد و به همین علت است که در یک لحظه او صور آشنایی را در اشیا می بیند یا پیام هایی را در صداهای پیرامون خود می شنود.

به هر صورت پاریدولیا به هیج عنوان معجزه، خرق عادت یا مسئله ای مشابه آن نیست، پاریدولیا یک پدیده روانشناختی است که در مغز و بر اساس اطلاعاتی که در ذهن داریم، بوجود می آید.